Rudi Erebara: Atdheu është i vogël, sa një njollë dashurie

Korrespondenca

Të shkruaj për Kellin,

që i ndan veç qoften dhe bukën,

nga hamburgeri,

ashtu zemrën nga seksi.

Që kurrë nuk pi kafe.

Letrën e dytë do të them:

Jam shumë mirë,

përditë si në Tiranë,

vdekjen e pres pa përshtypje.

Kjo është e vërteta.

Letrën e tretë dua të di për ty,

dhe të tregoj për ketrat e vetmisë,

që ikin nga pema e vet,

përtej rrugës. Tremben nga makinat,

dhe nuk e hanë,

hamburgerin që u hedh.

Letër të katërt nuk të shkruaj;

Vetëm të lutem: atje,

mos bli hamburger.

1997

Lëng argjendi

Ra, ora e fundit e liqenit të huaj.

Dielli ndali në kohën e duhur.

Pylli i vjeshtës lëshoi të lehura.

Dhe unë, mbusha duart me argjend.

Aty nisa të besoj,

se kjo nuk është thjesht një ëndërr,

është pjesë e një torte të hidhur,

e cila shërbehet për mort.

Valët e liqenit bien si kafe e nxehtë,

mbi kujtimet e mia,

përtej atij lëngu të argjendtë

ku rrinë malet sikur janë qepur

me qiellin e natës që më vjen nga shpina.

Kjo duhet të jetë era blu.

Tarrytown, NY, 1998

Qyteti i vjetër

M’u plakën miqtë,

e veten s’e shqova,

pa flokë e pa dashnore.

Rrugët e zgjatën,

se ne u plakëm,

e ditët u shkurtuan,

kur vitet nisën të masin, një njeri,

kut më kut një njeri të vetëm.

Të dashurat e vjetra janë trashur,

fëmijët e shumtë të trenave,

më vranë vetminë me panik;

në orën time të vetme,

kur lumturia matet:

Me ujë e me bukë frigoriferi,

një berretë e vogël,

dhe një ditë e nesërme,

kur mendoj për punën...

Shtëpia  më mban brenda,

me orën kur koha të bjerë,

mbi një kalendar pa vlerë, me foto

me femra me gjinj silikoni pa qumësht,

ku duket qyteti nga pas mbathjeve të holla,

si një qyqar i saktë, e i fundit.

Duket aq pak, sa një lëkundje tërmeti.

Dhe pa u shembur as unë,

qyteti i vjetër,

si kocka e fundit e trupit pa kalbur,

pa erën e ndyrë,

të qeseve të zeza me plehra,

në të zezën orë 5, mëngjesit të dimrit,

a vapës së gushtit, në pesë,

me dritën e bardhë të diellit me aromë deti,

përzier me tymin e ziftit që shkrin mbi çati,

ma mëkon krenarinë,

e një ekzistence tjetër,

që nuk shkruhet dot në letër,

që nuk matet me bojë.

Oho, krenarinë e turpshme,

të një historie që s’është ç’është imja,

por e jetës së tij.

New York 1999

Dita e dytë

            -dita e dytë nuk i takon dyshimit-

Dyshimi nisi pas ditës së parë.

Kur ora e profetëve kish ndalur.

Dita ishte treg, (por tregu ish larg).

Dashuria mall për shitje, (blerës nuk ka).

Kur shqisat masnin e nuk gabonin,

ne me ndjenjat godisnim padijen.

Pas ditës së parë ranë monedhat.

Tringëllinë dritën nëpër mure.

Mbetën poshtë mes pëllëmbës,

e cila priste një fat të çuditshëm.

Një lagje me zhurma,

nisi t’i ngjajë qytetit të afërt,

kur këpucët mbaruan,

kur këmbët kishin pendë engjësh,

që nuk fluturonin, e nuk rrisnin kallo.

Rripeshin si lëkurë gjarpri,

si çorape të bardha pambuku me push.

Dita e dytë nisi kur ne,

me të tjerë të panjohur,

pa pirë e pa ngrënë,

vendosëm të quajmë atdhe,

një lloj toke çfarëdo.

Janar 1998, Brooklyn, NY

Kur ne të dy nuk kishim adresë

U puqën dy skajet e materies,

u ndez një dritë e fortë si dyshim,

dhe ne vendosëm të ndahemi,

dy lëvozhga që rrojnë,

mbi ujë të qetë pasdite.

Asgjë nuk u mat me humbjen tonë,

asgjë nuk u rrit.

Kufijtë e caktuar nga ne,

si fëmijë u rritën,

bënë nga ne, atdhe me një emër,

ku ne të dy nuk kishim adresë.

Atje në një vend pa sy,

si në website të dy ne,

qamë për një humbje më të lumtur.

Për një orë tjetër,

për një sahat të ndërtuar ndryshe,

që ti maste rrugët tona,

si një masë e re,

ku koha nuk ka humbje.

1998, North Carolina, High Point

Kafe 6-shta

'Gjumi i arsyes, pjell përbindësha'      

Francisko de Goya

Më zë gjumi me një kafe në dorë,

me çizme lëkure të rënda,

rrugëve që qelbin akoma,

erën e fytyrave të dashnoreve të vjetra,

dhe peshkut të prishur.

Kafe e 6-shtës e zezë,

më vret mëlçinë edhe më pak,

se pushka e armikut që më ra,

kur isha zgjuar.

Kafe e 6-shtës më vret të dashurën e re,

me dashje. Vrasje me paramendim.

Dhe shoh në ëndrra gjëra të tmerrshme,

si puna në minierë me lopatë pa bisht,

si javë pa rrogë,

sa nis kafe e 6-shtës.

Pas kafes, përditë një arab i panjohur,

më jep punë me fjalë,

pas punës porosi si të punoj.

Kur unë i afrohem zgjimit,

trembem dhe vendos,

përditë të jetoj pa ëndrra.

Jeta më nis,

sa vë kokën në jastëkun tim me djersë gjumi.

Në tokën e askujt.

Ndodh që me ditë, takoj ato që dua,

me ditë, disa më mungojnë.

Zgjas duart të mbahem,

diku, kufijve, mes orës pesë të zgjimit,

dhe ngjyrës së zezë të kafes,

por përherë ndodh të më zërë gjumi,

në kafen e 6-shtës,

kur lind, dielli i të tjerëve.

1998  mars, NY

Nga ëndrrat me dashuri

E dashura: kutia e fundit e tabelës,

në një lojë që quhet shah,

mbretëreshë e huaj,

ne të dy si kuaj,

lindur të egër e rritur të butë,

prej qytetit shohim lart,

një mundësi për të mbjellë,

ca fara jete në qiell.

Drita dhe rruga ecin bashkë,

si gotat me orën e natës.

Nganjëherë zgjohemi të trembur,

edhe nga ëndrrat me dashuri.

1998, Bensonhurst, Brooklyn, NY

Para dimrit

Para dimrit sikur rritesh më shpejt.

Ca gjysma tulle të kuqe në xhepa,

si mollë të bëhen vitet e moshës.

Orët të maten me lodhjen e dhëmbëve,

përtyp të shkuarën, me të dhe gabimet.

Një muaj më parë,

dy muaj më parë e ca orë.

Ndjenja e kohës të lind përbrenda,

si për herë të parë,

pas dashurisë së parë dhe seksit të parë.

Në mëngjes, këpucët e ndërtimit,

e rrobat e rënda të bëjnë më krenar,

kur fshihesh pas tyre,

nga sulmet e dyshimeve mbi veten,

si dhembje e dhëmbëve të prishur,

dhe sytë e të huajve.

Mbi tryezë stina po mbaron.

Prej verës së fundit nga shishja si stina,

edhe më pak u mor,

se nga gjithë fëminia.

Para dimrit bëhesh prind i vetes,

pa të drejtë përkëdheljesh,

pa pasur asnjë entitet të dytë.

Fillon e kujdesesh për të ngrohtin,

dhe këpucët e kafëta.

Njeriu që të përbën,

nuk mendon më fushave me bar të thatë,

ku dëbora e freskët po ruan,

gjurmët e të panjohurve.

1999, NY

Porta e fundit

Rruga mbyllet një ditë me një portë.

Pas porte ndodhet nëna.

Pas saj babai dhe familja.

Kujtimet bëjnë edhe gozhdët më të vogla,

edhe muret më të trasha.

Menteshat e dyerve janë si lëngje,

për të gjitha dashuritë e përcjella,

edhe për miqësitë e mbyllura si dry.

Ti ke kaluar si unë o portë,

të gjitha të zezat dhe të bardhat.

Qoftë edhe bojën e re,

gdhendjen e fundit të zemrës,

një letër dashurie pa pullë poste.

Ti si unë je një rrugë kalimi.

Ti e unë ecim përtej me të tjerë,

ku kujtimet nuk i di askush,

e kjo kurrë nuk lidhet më me ne.

Brooklyn, NY 2000

Përrallë urbane

Bleva një libër të tmershëm me përralla,

me kafshë pambuku,

me bojra letre, me shkumësa në qiell si yje,

si pikat e ë-ve.

Bleva ca lule frigoriferi,

që kinezja e njomë,

m’i shkundi në sy nga akulli.

Bleva një biletë treni,

drejt një vendi me kuaj,

por nuk shkova dot.

Pastaj bleva një shishe bosh.

Një shishe ku t’i hidhja pak shpresë,

sa për një adresë.

Bleva dhe një treg ku të shes

e të blej sërish veten.

Bleva një laps e shkrova,

fjalë e luftë.

Bleva një herë një femër,

dhe shita shpirt.

Blej përditë bukë,

sa për t’u falur.

Blej përditë dhe harroj kohën,

kur mbaron si cigaret,

të djeg majë gishtave.

Sikur prek mëkatin e vjetër,

e të paharrueshëm,

nga ku,

nuk dëshiron të dalësh,

akoma edhe sot.

NY, 2000

Ora ndalet. Pret si e dashura

Ti dukesh si këpurdhë shiu,

e lagur nga frika e dashurisë me zë.

(Si film bardhezi. Si zëri te Kryqëzori Potjomkin,

vjen pas krimbave mbi mish dhe vdekjes me krimba.)

Ora ndalet nga drita,

si këpurdhë shiu.

Dielli ecën lart si kërmilli,

mbi një kërpudhë shiu.

(Kjo krejt me ngjyra.)

Njeriu shkel mbi të shkuarën,

si shkel padashje një kërpudhë shiu.

Ashtu matet i lagur me peshën e këpucëve,

dhe baltën jashtë tabelës së Mendelejevit,

të gjakut të kërmillit.

(Pa peshën specifike.)

Edhe ai, si unë e ti, kur pret gjatë,

nuk pret dot më.

E shkul sahatin nga dora,

si kokën nga shpirti,

dhe nxjerr gojën përballë,

një luge të madhe e të trashë,

aq sa goja nuk e nxe,

të mbushur plot me uri.

(Edhe pse e nikeluar dritë.)

Escargos.

North Carolina, 1998

Shtëpia që na mban të gjithë

Shtëpia  është një vend që rri në qiell.

Një vend që mban brenda,

babanë dhe nënën.

Ku pema është hija e natës, e brenga.

Ku dielli herë – herë bën dritën e madhe.

Shkon mbi të si dashuritë e afshit të stinëve të para.

Prej dëshirimit, edhe mallit,

shtëpia kështu nga farëz në qiell,

nis të mbijë në një vend

ku rrojnë qetësitë,

dhe ujërat e larë në dritë.

Atje nuk shkon dot shpejt.

Buka atje është si druri i shenjtë,

që të mban varur,

mes dy gjërash që ke frikë më shumë.

Të lindësh e të vdesësh, prapë

sidomos kur bën ftohtë.

Ti shkon në shtëpi si unë.

Atje, si të gjithë,

të dashurën e ke përballë dritares,

në shtëpinë e huaj.

Atje,

Atdheu yt është aq i vogël,

sa një njollë dashurie,

në hartën e çarçafëve të shtratit.

Nuk ndahet dot djersa në shtëpi.

Kush është djersë e kallos e kush e dëshirimit.

Aty, dëshira për lumturi është e barabartë,

me të gjitha kombet.

Për çerek ore të gjitha bëhen kot.

Ndez dritën dhe hap dritaren.

Të shkosh sa më shpejt në atdhe.

Dhe të flesh dhe të zgjohesh,

nën ato pemë që nuk rriten kurrë aq sa

kurrë më të mos i njohësh.

Sheh se muret janë vjetëruar.

E dashura dashuri është plakur, ndien,

se një ditë nuk do të zgjohesh.

Në dheun që ndan dy qytete të huaj,

nga lumturia, nga prindërit,

nga e dashura,

edhe nga kokat si album të disave.

Shtëpia mbetet pas teje,

më shumë se prania jote në botë.

Ti atje jeton, e rrallë e di.

Brooklyn, NY 1999

Ajri mes dy trenash

Era e peshkut të prishur si kollë,

ndez cigaren time të mëngjesit.

Era e vërtetë prej ajri shuan,

dëshirën, si era brenda këpucësh,

që qelbin e nuk ecin vetë;

Buzëqeshje të panjohurish,

me atë erë, në rrugë shtetërore,

ngjiten në xhamat e trenit,

e këtu poshtë ku rroj,

ato si metaliket monedha,

nuk lëshohen të tringëllijnë për fat.

Thjesht nuk u duhen.

Kokë treni për veri, pilë për jug.

Duart si të dirigjentit më luajnë në ajër,

përpjekjen për t’u ndarë nga era shoqërore.

Një muzikë që e njoh, luhet,

vetëm kur luaj hundën,

në ajrin mes dy trenash.

E them se s’ka gjë më të mençur,

se të falësh përditë veten,

kur je i dehur tapë,

nga ky parfum magjepës metropoli.

New York, 2000

Na ishte një herë në një peizazh

Kam njohur dikur një njeri,

që nuk kishte kokë,

as miq e shokë.

Të dashur s’kish,

as bukë as mish.

E njoha me shishe rakie,

e humba me shishe rakie.

Kam njohur dikur një njeri të vrazhdë.

Me fytyrë me rrudha,

e me kokë pa flokë,

që s’fliste kurrë me gojë,

e ulej përtokë.

Kam njohur një njeri me huqe,

që pinte Marlboro të kuqe,

kollej e skuqej lulëkuqe.

Një njeri me përralla,

pa këpucë me andrralla.

Kam njohur një njeri me një qen,

që qante i lumtur me një liqen,

e këndonte përherë një këngë kot.

Dikur kam njohur një njeri,

nga një mal,

se ecte si me mall,

me sytë përtokë,

me duart mbi kokë.

Kam njohur një njeri në hall,

me pluhur në ball,

me plumba në xhep,

me këmbët në ujë,

me gjunjët, në gjunj!

Kam njohur dikur një njeri me qen,

që rriste një mjellmë,

me bukën e lutjes,

brenda një peisazhi të huaj.

Nevada 1999

Imperfekte

Pëllumbat e dinë përmendësh,

këngën që këndojnë muzgjeve.

E këta janë pëllumba qyteti.

Në agim ngatërrohen,

se dashuria nuk u lë mend,

të përshtasin fytin dhe puplat,

me ajrin që rreh rreth qenies,

ndotjes dhe borive të makinave.

Në ca pullaze të vegjël,

pëllumbat nuk rrojnë të humbur,

as nga moti e as nga njeriu.

Duke kënduar një këngë të shëmtuar,

çapiten mes orëve të jetës dhe vdekjes,

aty në pragun e vogël të ndarjes,

mes qiellit dhe qytetërimit,

qërrojnë morrat e betonit të ngjyer me smog.

Pas dashurisë, hidhen lart – poshtë,

pa kënduar, me këngë në fyt, si asht,

aty brenda këngës ndoshta lëvrijnë morrat;

pëllumba ngjyrë tymi,

zogj të përkryer New Yorku.

Brooklyn NY 2000

Nervat e borive

Tronditen nervat e borive,

e bien sa s’pëlcasin,

brenda gjumit të një burri,

e ëndrrave të një gruaje.

Tunden duart në ajër në makth,

si për t’u kapur për dy gjijve,

të shëndritshëm si metale me ngjyra.

Pastaj puqen bashkë të luten,

me bekimin prej një gote prej letre,

me ujë në shijen e birrës.

Ave maria me cica.

Atje ku ne mbahemi fort,

miqtë na lëshohen pas,

e duart na ngulen në baltë,

e zemrat na kthehen në hartë,

ku shënohen dashuritë e thyera,

si rrugët drejt botës sot.

Aty janë po ke sy, dy shtëpi që kanë zile si bori.

Një në portë, një mbi krye pranë shtratit.

Një për të zgjuar pritjen e dashurisë.

E një për t’i ikur ëndrrave,

në gjumin kur beson se ajo është tek dera.

Unë kështu nisem rrugëve pas zgjimit.

Pas nervave dhe borive.

Se kam shprese se sot si magji do ta gjej.

Dielli si bimë e etur më gjen,

të më djegë deri në rrasht,

aty ku mbahet ende e njomë si nga lotët,

dashuria, si ave muzikë maria

dhe pak shpirt i mbetur me jetë.

Si një stomak ku notojnë thërrimet e bukës thatë,

bekuar, kapërdin me dhimbje pas të vjellës së jetës.

Rrugës së gjatë ku dashuria

edhe për rimë ngjan me një sëpatë.

Kaloj shtëpitë dhe mbërrij një ditë,

në një vend ku treni dhe vetja nuk ndalojnë.

Aty rri pak. Ave maria... muzikë.

Cigaren e fundit e ndez,

dhe e shuaj shpejt,

nga zilja e orëve të punës, si bori,

dashuria është vetëm një njollë.

Një njollë verbuese drite, në mes të syve.

Brooklyn, NY 1999

Vendi i humbur

Sot u kujtova për duart,

e prindërve, miqve.

M’u kujtuan duart e mia,

kur rrihja vëllezërit e vegjël,

mes një ngazëllimi triumfi, faji dhe dashurie.

Faj qe e vuaj gëzim sot

se ata janë rritur e nuk më rrahin dot.

Duart e tua m’u kujtuan e dashur e shkuar,

se ti nuk di të përkëdhelësh.

Nuk e di ç’shkollë do ndjekësh për t’u bërë nënë.

Sot, kur mbahesha në hartën e botës,

nga duart, dëshirat m’u përmbytën,

si gishtat që nuk mbajnë dot lotët,

pa kulluar, mbi bojën blu që shënon detet,

vendin e largët e të humbur që do më fort

se të kujton, tamam si kur thua:

atëherë kur isha gjallë!

Duart më kot u rrekën,

të mbahen në letrën e botës së shtypur,

mbushur me vende të humbura.

Dëshira për t’i gjetur,

endet aty diku ku mund të jesh edhe ti.

Edhe ata.

Ndoshta brenda lotit që kulloi mbi det.

Sot m’u kujtuan duart e mia,

prej shenjave të gishtave mbi hartë.

Dru m’u bënë për faj që ndiej,

për drurin që u dhashë vëllezërve fëmijë,

nga dashuria për një rregull, për një rregull idiot.

Rregullin e të tjerëve.

Dru si plastikë artificiale, si

aortë kaucuku qe edhe rreh njëlloj

me orët njerëzore m’u aty brenda mishit,

të krahërorit si aeroport ku shkojnë e vijnë.

rryma artificiale që ikin, vijnë, vetëm për të ikur.

Si ne të gjithë njerëz aeroporteve, presim

mes kallove dhe piklave të ofsetit të prishur,

duke ngrënë thonjtë me zemër në dorë. Hukatur gishtat,

kruar mollëzat me pështymë të heqim bojën,

e librave që nuk lexuam prej dritës së dobët,

në kërkim endemi mes aromës së ajrit,

dhe bëjmë fresk me dorë,

të ngjyer me artificializmin e kondicionimit.

Kërkojmë kush jemi symbyllur,

kur duart, që duhet ta tregojnë diku

të vërtetën, si dritën e ndezur

për biletën e avionit që digjet për pak,

mbeten një vend pa emër.

Brooklyn, NY, 2001