Shqiptar Oseku: Gjithësia po zgjerohet përditë, shpirt

KUR TË NISESH PËR TEK UNË

do të gërvallem si toger

këtë qytet ta urdhëroj gaditu

ciu të mos ndihet

të gjitha dyert të t'i hapë

pavërejtshëm

të të ndihmojë mbi pragje

e mbara të të prijë

maqineria komplekse t'i punojë fiks

metroja autobusët të gjitha taksitë

engjëjt t'i derdhin currilat e ujit

në parabola të përkryera

qielli të t'i skajojë retë

diku qoshesh-

të t'i lë sall ato të bardhat

më të shkriftat

parqet të të nderojnë me blerim

kudo të shkel këmba

dritën ta kesh pararojë

gjithandej ta lajmërojë

ardhjen tënde

PAREIDOLIA

Mohimi është gjithmonë retencion. Pren si sharrë

nëpër mish të vet.

Egërsisht, e këput bishtin, a një gjymtyrë,

për ta shpëtuar të paprekur

ekzistencën: përshtypjen e përgjithshme.

Pa ngurrim.

Është dimër i ashpër suedez - dhjetor

a janar 2005 - e fëmija im i vetëm qan me dënesë.

Babiii. Babiii. Dua tyyy.

Zërin ia ndal dera e ballkonit,

si bregdet i bllokuar, por i lexohen lëvizjet e buzëve

nga matanë. Unë i shenjoj nga errësira,

prit pak. Veç pak, sa dola.

Fjalët e mia krijojnë blana avujsh

në dritare. Athua si do t'i jem dukur nëpër to.

Jashtë është mjegull. S'kam kohë për të, se tymos cigare.

Është dita e dytë që e kam ndezur,

pasi e kisha lënë prapë për një muaj,

për të satën herë. S'lihet lehtë relacioni

më i gjatë në jetë. E di që s'më bën të lumtur,

por më mpin kur duhet. Do të lypen

edhe pesë vjet tjera për t'i dhënë fund.

Babii. Dua tyy.

Mohimi është retencion. Vite më vonë,

banjo është gjithë avuj të ngrohtë, sa kam bërë dush.

Dua të rruhem. E shpie dorën me briskun te fytyra,

por ndalem.

Në tisin e lagështisë në pasqyrës

është një yrnek njollash që e kanë sajuar fytyrën e vajzës sime

vjet më parë, tek qan e kërkon babin.

Më ngrin trupi. Nga jashtë banjos ndihet

zëri i vogël. Babii, dua tyy.

Më vonë do ta marr vesh që më paskan dalur lotë.

Kur e hap derën e banjos, në stereo është një këngëtare suedeze

tek këndon Baby det är du, bebush je ti.

Jam vetëm, natyrisht. Në pasqyrë, mostra e njollave

tashti është shndërruar në anije vikinge,

nxiton për një breg tjetër të largët.

KUR MË LE

e mundoja natën me bastisje

si ushtri katile.

Çdo qoshk përmbys ia ktheja.

E zemra më bëhej toger,

më mirrte në hetime.

Është zemër shqiptare,

pak e trentë.

I rrotullonte ndjenjat netve

si dollapin e alltisë.

Grrrr. Grrrr.

Tërbim. Hidhërim. Mungesë.

Nga një fishek

për secilën vrimë cilindrike.

E qeshte, si garip.

A e sheh që të kam në grusht?

Kur të dua. Si të dua.

Sa të dua.

Nganjëherë më shihte në sy

e tytën ma vinte

mu në plagë.

Dhimbte, goxha fort.

E ajo, me gjakftohtësi

ia ngrehte këmbëzën.

Herë i heshtte. Herë i shkrepte.

Më ngulej gozhdë në mish

në mur të thatë,

e Zef Zorba qeshte si i marrë

në varr. Jam bam.

Krismë.

MËRGIMTARI

Nesër vëllai im kthehet nga Shqipëria.

Diellin do ta ketë zënë me lëkurë, si peshkatarët

që zënë peshq me rrjeta.

E mban gjallë në gjolet e fshehta të shpirtit,

e ai i ndrin së brendshmi, në sy.

Unë jam këtu, i thotë. Jam me ty.

Dhe pastaj, me javë, në ëndërr e zgjëndërr,

e përsërit lëvizjen e peshkatarit:

e hedh shpirtin e vet me hov

në parabolë të gjerë dashurie mbi gjithçka,

detin e qiellin e sterenë.

Si në Shqipëri.

PUTHJE

A e do një çaj, e pyeta. Lipton, Ceylon, Earl Grey.

Kokorja u kredh në ujë të valë,

e fije të thara nga pritje e gjatë vitesh nën diell

u ngopën ujë, më në fund.

U shkrifën.

Kështu e mbaj mend: një nënqeshje e dielltë,

e adhuruar me hymne të heshtjes.

Avuj të trallisur në ekstazë tek zgjasnin duart përpjetë,

ia preknin fytyrën. Flokët. Sytë. Laudate Dominum.

Aroma - roiboos, bergamot - e ngjeshte si e marrë

hapësirën mes dy trupash.

I fryu lehtë filxhanit së pari. Phhhh. Pastaj,

- e mbaj mend si tash - e puthi.

Qe tipike si puthje e parë. E ngadaltë, e lehtë,

me ato buzë qē sot zgjedhin të harrojnë. Ato buzë.

Sytë i kish të mbyllyr.

Kështu e mbaj mend:

e puthi symbyllur filxhanin tim së pari,

pastaj mua.

Zjarrin me zjarr, thonë.

Filxhani s'u shkrumbua. Në fakt as e ndjeu.

Muret e tij të holla, të bardha,

ishin të thadruara nga 1400 gradë celsius.

Të miat, jo.

MALL

Frymëzimi më duket gjithmonë shpresëdhënës.

Buron diku larg

në trojet e terratisura matanë arsyes.

Është si lektisja për ty-

një lloj i ngjashëm eksitimi.

U katrrithet të njëjtave sinapse,

i shkakton të njëjtat përndezje në tru.

Asgjë s'i ndez gacat njësoj mirë

si një rrjesht i përsosur.

Dreqi i fryn mes çdo fjale: sikur ty.

Në Greqinë e lashtë, parajsë e quanin

elegancën. E ty, dashuri,

do të të marrë malli për këtë dhimbje

dikur.

SEKUENCË FLUIDE

Më e madhja është, të ndihesh vet mirë

kur të zgjohesh në mëngjes.

Kjo është me rëndēsi, shpirt.

Të mos kesh pendim.

Dielli është ende matanë kreshtash,

më tepër parandjenjë e bardhë se agim.

Errësira kafshon ende qosheve.

Por me rëndësi është, që ti të jesh mirë

me veten tënde. Bëhu qeshje

në çdo fytyrë. Bēhu drita që po gdhin.

Ēshtē pika jote e zenit. Kjo.

Mos e përçmo kētë ndjenjë

pse s'ka formë, masë, ngjyrē, a shije,

pse s' preket me dorē.

Kjo gjë nuk ka çmim.

Njeriu humb orë, ditë, vite duke ndjekur

gjēra tjera me rēndësi,

por e shet veten lirë.

Ndjenja - kjo sekuencë fluide - jam unë. Je ti.

Mē e madhja është, të gdhijē nē qetësi.

Se shpirti yt ka më shumë rëndësi

se gjithçka.

ESENCA E GJËRAVE

Secili ka nevojë ta lëshojë brenda diellin ngajherë. Ashtu si e ajrosim shtepinë. I skajojmë perdet, i hapim dritaret, derën hapekrah. Terri tkurret qosheve. Edhe lëmë motin ta bëjë punën e vet, diellin ta puthë çdo skute, freskun ta përshkojë çdo cep.

Kur mbaron gjithçka, kur dielli perëndon e dritaret mbyllen e perdet janë kthyer sërish, e kur terri nisë të rëndojë përsëri. Njeriut i mbetet megjithatë një fije dritë në sy. Një ajër ca më i lehtë, një fllad i padiktueshëm. Ca vende, në qilima e orendi ku kanë fjetur rrezet, e mbajnë të ngrohtit edhe për ca kohë.

"Nê esencë, nuk ka ndryshuar hiç asgjë", thonë gjindja, të hutuar nga buzëqeshja jote. "Por asgjë s'po ndihet më njësoj", do t'u thuash ti.

E FORTË SI ERA

E mbaj ende mend atë ditë kur u plagose.

Ishte perëndim, era i lakonte pemët,

e në atë tollumbacen që e thërrisnim shtëpi

ti e preve pak gishtin e madh.

Vaji yt sikur i jipte zë brenda stuhisë përjashta,

por ishte më ngulmues,

mê i përqendruar.

Ta kish pasur stuhia të njëjtën frikë,

do ta kish shkulur jetën me rrënjë nga toka.

Pemēt. Njerëzit. Tollumbacet e tyre. Gjithçka.

Por ajo kish fryrë kudo me shekuj,

s' kish mbetur më gjë që ta trembë aq fort.

Ndaj pemët nuk shkuleshin.

Veç lakoheshin.

A mban mend? Ti qaje, unë të mora në prehër

e ta tregova matanën me dorë.

Ishte perëndim, era e lakonte jetën dyfish,

por s'e thente krejt. Ti i fshive lotë,

që të shikosh më mirë.

Dënesje heshtur.

A të kujtohet. Bëhu si kjo stuhia, të thashë.

Fryj, por mos thyej, e mos shkul.

Ti mendove që po të thoja të bëheshe e fortë,

por unë po të thoja të ishe e mëshirshme.

Mëshira është forca më e madhe.

Ishe katër vjeç, bija ime, e me vite pastaj

kur doje të ilustrosh madhështinë,

i fryje faqet, i hapje duart, e vrapoje duke shfryrë.

"Jam e fortë si era" thoje, e lakoje

gjithçka përreth vetes.

RITAKIM

Një gjë e mëson njeriu

me moshën-

se zemra është një fshat i vogël

e çdonjeri që ke takuar

një herë aty

do ta hasësh një ditë

përsëri.

TA USHQEJA TË MIRËN

Fëmija im i gjorë, nuk e kuptonte

dallimin

mes "bëre keq" dhe "je i keq".

Sa herë i thoja "bëre keq"

ai dëgjonte "jam i keq".

Në fillim qante. Ishte i vogël,

e lotët i rridhnin faqeve.

E unë zemërohesha edhe më fort.

"Edhe po qan, a? Sa keq!".

Pastaj nisi të hesht.

"Pse s'flet fare. Sa keq!"

Tashti -kur u rrit- qesh

nga ligësia.

Por tash nuk i them dot më.

Tash ia kam frikën.

Do të doja të ma kishin thënë këtë.

Se kur i them fëmijës

se po bën keq

e keqja i bëhet natyrë e dytë.

Do të doja të ma kish thënë dikush,

se tim biri duhet t'ia rris

të mirën përbrenda.

Si ta njeh ai,

kur s'ia njoha unë kurrë?

Duhej t'ia ushqeja të mirën tim biri,

t'ia përkëdhelja flokët.

Duhej t'ia mbaja në prehër, para duarsh.

Si fëmijën.

Askush nuk lind i keq, bir.

Bëhemi. Na bëjnë.

Biri im.

BUKË E THYER

buka që thehet nuk ngjitet më

tha furrtari shqiptar në Slope Point të Zelandës së Re

ishte çalaman

një këmbë e kish humbur në luftë

- një njërën nga luftërat -

unë kam ardhur gjer këtu për t'u ikur shqiptarëve

i thashë unë e qesha

oh bir unë çaloj e shiko sa larg erdha

po ata me dy këmbë?

dhe në Hënë do t'i gjesh

i marrin erë bukës e shpresojnë

ta ngjisin përsëri

YJET IKIN PAKTHYESHËM

E vë ngjyrën gri në të dielën. E lakoj,

të përthekojë botën,

gjithçka. Që nga e diela para-

kur ishte?

Sa miliona vjet kanë kaluar

që prej shkëputjes?

Gjithësia po zgjerohet përditë, shpirt,

tërë yjet ikin pakthyeshëm nga njëri tjetri,

më shpejt se drita.

Trupi yt është larg,

ka dalur qyshkur matanë harkut të vështrimit.

Ajo që vjen tek unë nganjëherë netve pa re,

është rrezëllimi yt-

kur ishte? Para sa miliona vjetësh?

E di që kanë kaluar eone të kohës.

Unë e shikoj veten në pasqyrë,

e s'e njoh më specien time.

Në sy më ndrin ky shkëlqim i zi.

E di që gjithësia po zgjerohet përditë, shpirt,

yjet ikin pakthyeshëm

nga njëri tjetri, më shpejt se drita.

Është fakt, i dëshmueshëm shkencorisht.

Unë jam çfarë ka mbetur,

në një botë që po ftohet dalë-ngadalë.

Dhe unë e bëj detyrën time.

E vë ngjyrën gri në të dielën.

E lakoj, të përthekojë botën,

e gjithçka.

POEZI E PARËNDËSISHME

Nuk mund ta fal, thotë. Ende jo.

Por dy fjalëzat pas pikës sikur e hapin një derë.

Ndoshta dikur mundem, pëshpërisin ato.

Dikur.

Jepi kohë, sikur më thotë.

Më jep kohë.

Si të mos e admirosh një zotësi të tillë.

Me dy fjalë e skalit në lapidar

Mark Aurelin, tek u ofron mëshirë fiseve.

Ja, shiko madhështinë time.

Por njeriu e kupton ndërdijshëm-

shkaku i shtyrjes diskrete në aksin kohor-

se çfarë nuk është kjo falje.

Nuk është miratim.

Nuk është justifikim.

Nuk është amnestim.

Nuk është harrim.

Nuk është pajtim.

Është diçka e vagëllimtë,

që vie nëpër mjegull.

Është një e ardhme e emancipuar,

kur kjo që më dhemb tash është e kaluar,

e parëndësishme. Sidomos ti.

E ajo dashuri.

Është një falje që në efekt

më së shumti e fal veten.

Ndaj s'ka ndonjë synim restorativ,

s'kërkon një përgjegje.

Tjetri mund të jetë incommunicado

apo të ketë vdekur.

Falje quhet prapë.

Te McCullough et al (1998) shkruan:

Njeriu mosbesues është mosfalës.

Në përkthim:

Aty ku duket se ka derë,

nuk ka derë.

VDEKJA ËSHTË METAL I FORTË

- In Memoriam Ghaza, 2014 -

E ata e mbajnë si fëmijë

Me kujdes

E bartin ndër duar

Vëmendshëm

Të mos u rrëzohet rrugës

I dëshirojnë sukses

Vdekja është fëmijë i besimtarëve

Me urata e përcjellin kur niset

Zoti të priftë i thonë

E vdekja niset me zhurmë

Si çdo fëmijë

Kur e kalon një pjesë të rrugës

Ndihet lirshēm

Halucinon mbase mund të thuash

Sheh ëndërra me sytë çelë

Fluturon duke fishkëlluar

Në lartësi blu

Si çdo fëmijë

Trembë kope qengjash të bardhë

Në qiell i përshkon

Si raketë si predhë si granatë e shkrepur

Pastaj lodhet ngapak

Nis t'i ndalet shpejtësia

I hedh sytë poshtë

Mund ta shohë

Tokën e tamblit dhe mjaltit

-gjithmonë e tillë është-

Gjarpërinjtë e argjendtë të lumenjve

Lotët e liqeneve

Kur i afrohet cakut të vet

Mund ta vërejë vendbanimin

Mund t'i dëgjojë tingujt

Ezanët i njeh sërish këmbanat

Hijet e sinagogave

Zilet e shkollave

Sirenat e alarmit

Pikat e zeza dykëmbëshe që vrapojnë

Rrugëve shesheve të mbushura

E ka marrë malli për njerëz

Si çdo fëmijë

Ndaj nisë t'u afrohet më shpejt

Por kur i qaset cakut

Kur e sheh në dritare familjen e frikësuar

Prindërit që e mbulojnë fëmijën

-thuase kjo do ta mbronte-

Me trupat e vet të butë

Vdekjes i kujtohet se pse ka ardhur

Pse e ka thyer dritaren

Pse i ka thyer dollapet me libra

Kukullat pse i ka gjuajtur

I bjen ndërmend se çfarë do të ndodhë

Në çastin kur ta prekë murin

Në atë çast dua të besoj se vdekja pendohet

Si fëmijë e mashtruar

Fishkëllima i kthehet në ulërimë

Në vajtim për trupat e butë

Që e bartën ndër duar

Vëmendshëm

Se mos u rrëzohej rrugës

GJËRA QË U NDODHIN NJERËZVE TË MIRË

U humbin kuletat. Nuk ua vjedhë dikush,

por u bien nga xhepi

se hutohen nga gjëra që i duan.

Nganjëherë edhe ua vjedhin, pse ka plot aso

që e abuzojnë hutesën e njeriut të mirë.

U prishet gitara në mes të këngës,

i këputen telat. I bëjnë triing

gjithmonë në mes të tonit:

pasi e kanë zënë C Durin më të mirë ndonjëherë

e po kalonin në A Mol.

E pikëllohen, pse duan ta çojnë këngën

gjer në fund një herë.

Veç një herë të vetme bre. Një.

U del flaka nga malli. E shohin një fotografi

të harruar prej njeriut që ua dërgoi,

por të gjallë për ta, ende. Shumë të gjallë.

Shikojnë tiparet e trupit, ndaj detit,

a para një sahatkulle të gurtë

në një qytet të largët pa emër.

Palët e flokëve, vetullën.

Shikojnë sy që ishin, duar që preknin.

Buzëqeshje që buzëqeshnin dikur.

E në trup e ndjejnë mungesën e vjetër.

Shikimi u turbullohet. Shpesh.

Sytë u qorrohen prej mallit.

Makina u prishet. E ndreqin vazhdimisht,

te i njëjti mjeshtër.

Tjerët u thonë, ndërro more makinën.

Por s'është aq thjeshtë.

Për njerëzit e mirë, asgjë s'është

thjesht e thjeshtë, hajt ashtu.

Njerëzit e mirë lidhen

për gjërat që i duan.

VEÇ TI

Vetëm pamja jote.

Veç sytë tu.

Sytë tu.

Buza jote. E poshtmja,

qoshku i majtë.

Trenia ime aty.

Veç gjuha jote.

Maja e saj.

Guximi i saj.

Veç mollëzat e gishtërinjve.

Huh. Vetëm ti.

Veç krahërori yt.

Barku yt.

Veç kolonadat

e këmbêve tua.

Terri yt.

Veç ti.

TË KAM MARRË ME VETE

Kam lundruar

ndër ishujt e lindjes.

Të kam marrë me vete

edhe këtu.

Po ta tregoj

shkëlqimin e diellit

mbi ujëra,

lojën në liqene

të fshehta.

A e sheh?

Ti s'je këtu,

por unë

të kam marrë me vete.

MË JEP DORËN TËNDE

me të

si me thikë

të ndaj:[gjithçka>

përg---:j:---ysëm

<bukë> e ¨krïpë¨

e r ë & re@@@

^tokë^ e ~qiell~

ying & yang

s'dua t'i lë

dy gURë

>bas:hkë<

kurrë më!

Nie Mehr!

kishte Auschwitz

ndaj Zot s'ka

as Dashuri

s'je ti

kjo prerje

shkon

the

ll

ë

.

.