Gilmana Bushati: Qiell, të kam të vetmin atdhe

***

Më thanën në ty me u hakmarrë
hartën me gishta e mas
lexoj emna rrugësh që kam me përshkue
nji fjalë veshi më ka mbetë pa u thanë
Më thanën në ty me u hakmarrë
e mos me të dashtë
por anije e avione letre baj
e i nisi si andrra në darkë
Më thanën në ty me u hakmarrë
sonte, po sonte kam me fillue me të urrye
ndoshta në orën tetë
kur u afrohesh gacave të zjermit që bame bashkë
dhe i fryn me e ndezë nji flakë
ndoshta në orën nandë
kur ulesh me lexue po vështrimi të ngulet në xham
ndoshta nji orë ma vonë
atëherë kur e ndez nji cigare jashtë e sheh taketuken tonë plot
ndoshta para se ti me fjetë
kur nga shtrati heq këmishën e harrueme aty vite ma parë...
Më thanën në ty...
urrejta s'duket se ka dëshirë
e nuk ban za, edhe sonte mbet' vetëm
n'errsinën teme, e pamatë
që ka harrue si me u hakmarrë.

***

Më thuej kur s'të kam dashtë
njiherë ma thuej
që s'të kam thanë të due;
në pranverë
kur prisja që petalet me hapë synin prej gjumit
kur prisja me m'i tregue andrrat
kur s'dija nga me ia tretë trembjet?
në verë
kur kërceja vallen e diellit në lëndinën shkul të nxehtë
kur prej detit doja me ditë çka don me thanë me humbë
kur s'dija se ku ishin fshehë hijet për zogjtë?
në vjeshtë
kur i merrja gjethet me të mirë për mos me ikë
kur i flisja nanës se ka shpresë për pak dritë
kur s'dija se shinat dinë me të shkri?
në dimën
kur mbi frymë ngri në xham shkruaja emnin tand
kur mbi shtatin e njomë të fmive e hidhja edhe nji jorgan
kur s'dija se kamba që shkel në borë lumturohet si vajzë e re?
Në asnji ditë, në asnji stinë, orët s'i përmend se nuk i kujtoj
s'të kam thanë se nuk të due
qiell
se të kam të vetmin atdhe
edhe kur je me ré
edhe kur je aq blu, blu që të thërret me dekë krejt.

***

Ti mos lindsh mor diell
nëse me rrezet s'e sjell nji buzëqeshje
nji ambëlsi në ftyrë cikë
nji ndriçim të ri për synin e pafjetun mbramë
nji ditë të re për puthjen e vjedhun nji natë ma parë
mos arrifsh atje në majë malit me dalë
fryma, fryma mos të daltë.
Ti mos arrish me frye moj erë
nëse pas tërbimit s'e sjell nji tjetër stinë
nji palë floku rà në ballë
aromën e përpjekjes së drandofilit me çilë
dashninë e lumejve me luejtë në ty
mos arrifsh në asnji fushë me frye
fryma, fryma mos të mbajtë gjallë.
Ti sonte u plaksh moj hanë
nëse s'na i mban të fshehuna pshërëtimat
në ty besue, e kurrë harrue
nëse nji varg s'na e çon ndër buzë
si venën e bamun nga duert tanë plasa
e nën ty me u dehë, nën ty me u prehë
mos arrifsh qiellin ma me ndritë
po fryma, fryma jote asnjiherë mos u ndaltë.

***

T'i kam puthë sytë pa u ba nadje
pa u dëgjue zhurmat e vjeshtës
pa më pa dimni
pa na prekë bora, që din me rà e vetëm me rà e mos me dashtë
Kam endë ndër sytë e tuej, të mbyllun,
këtu n'anë trupit tem
pa e shqiptue t'amblën fjalë
vetëm tuej pritë për diellin me ngrohë
nën lëkurë, me na zgjue, me të zgjue
e me t'u kujtue se dashnia i end andrrat edhe pa dritë
gishtat i lëvizin n'ajri, tuej punue, tuej mos me u lodhë
shpejt andrrat, duhet me kenë gati
edhe për stinën e re.

***

Kam me t'ardhë e s'ke me m'pa

Ke me m'kenë e s'kam me dashtë
Kam me shkue e s'ke me e ditë
Ke me m'shkrue e s'kam me pasë dritë
Kam me u tretë e s'ke me m'gjetë
Ke me m'kërkue e s'jam askund
Lumin kalova, detin kapërceva, malet po ashtu
Vetëm që ti e unë me u humbë
pa i thanë kërkujt

***

Pranvera s'ka asnji valixhe
i kanë humbë, ashtu dhe shpresat, më kot pret nji tren me kalue
me marrë udhëtarë pa nji të kalueme, pa nji të ardhme
pa nji shënim në cep të fletores, pa nji bluzë të pahekurosun 
futë shpejt, nëse nadjeve dielli ka me lindë tanë gaz
pa nji dëshirë të palosun ndër teshat e stinës që ka radhën me ardhë
pa nji fishkëllimë dashnie pas dritares, pa nji lëvizjeje perdejeje me pa se kush asht.
S'ka rrugë për nji si ajo, s'ka as tren, s'ka ku me i çue
s'ka të shënuem asnji stacion, as se kush ka me dalë me i pritë
kur të zhurmojë në qytete e afër shpive, aty ku marrin frymë
njerz me valixhe a nji bohçe tesha n'anë të shtratit
gati më i ikë jetës, gati me i harrue ngulmimet e tyne ndërtue nga gjyshet e gjyshat
hekjakeqë, me pak bukë e ujë tuej ndërtue nji trung
veç me ikë, veç me ikë, mos me ndejtë, mos me e pritë nji gjeth
nji syth luleje që i shpëton drapnit të dimnit
nji përkëdhelje të ngrohtë ere.
Ah moj Pranverë, moj e mira Pranverë,
s'i kam të parët e mi, me të dhanë nji legjendë me e bajtë
s'e kam nji turrë teshash me t'i futë në valixhe
s'e kam nji tufë dashnish me t'i ba faqet e kuqe tuej t'i tregue
s'e kam nji mal dëshirash me i thanë trenit se ti sonte duhet me shkue
shko sonte shko, ashtu si je, teshat janë bukuri që shkon e vjen
shpresën e gjen ndër njerz që po presin për freskinë
në faqen tande ulë, e mos humb, kësaj radhe asgja mos humb.

***

Na jena larg, shumë larg me na kapë i njëjti shi
e nën nji çadër me u pà për mos me u lagë
me ndjekë pikat e fundit nën buzë tande e mue nën bluzë
me e harrue stuhinë n'atë strehë të vogël e me pyetë 'si je?'
e sytë tuej kërkue me ditë 'ku ishe?'
'pse s'erdhe ma parë me të dashtë?'
para se me fillue kjo stinë e zhveshun prej fjalëve
para se dielli me harrue me lanë rrezet në trotuar
para se nata me mërdhitë jashtë dritareve
para se njerzit kryeulë ia mbyllin derën botës
pse, se atëherë kisha me të dashtë si tingull fizarmonike
që deti e bjen si lajm mbështjellë me kujtime të krypuna
me disa fije flokësh që patën fluturue me zogjtë që lozin mbi dallgë.
Rruga asht bardh e zi, nji dritë e vobektë mbi urë
ndriçon shpitë e ftofta, dritaret e strukuna
shiun që ma merr andrrën
dhe e përzien me mendimet e lumit
jam larg, shumë larg
me u zgjatë me e shpëtue andrrën
që ka për t'u mbytë, e di që ka për t'u mbytë
në kambët e mjellmave që shpejtojnë me mbajtë njena-tjetrën në krahë.

Kangë

Eja, merre Drinin për dore e më thuej
ku ka ai vend për mue
fort i lënduem asht prej ikjeve në shtrat
gurët prej mijëra vitesh drite kanë lanë kryet në të
e uji, ai i ftofti, i freskëti, i tmerrshmi
tanë vraga ia ka ba trupin
e unë sonte s'kam vend as në mërzinë
e as në melodinë e tij
çfarë qoftë ajo
kangë dashnie a lajmërim për nji dekë të re.
Eja, merre Bunën për dore e më thuej
ku ka vend ajo për mue
as me fjetë, as me e ndezë nji zjerm
as për me shëtitë në të me varkë
as për me u thanë nji sekret peshqve që gojë hapun më shohin
e unë sonte s'kam vend as në jehonën
se ajo asht ma e bukura e ma të voglit vend.
Eja, merre liqenin për dore e më thuej
ku ka vend ai për mue
gurët e latuem s'po më duen sonte
kanë vend vetëm për ata
që puthen andshëm, harrueshëm në puhizën e ambël të dashnisë
e s'dojnë me ditë se liqenet e huej s'dinë me përkëdhelë kështu
Eja, shih se Drin, Bunë e liqen
i kam ba në nji te fjala 'i due'
që nuk guxoj me e shkrue
por ka me më ba me fluturue
në kohna ku dallëndyshet kanë me u rrallue.

***

Due me ikë
më len me ikë
s'kam nevojë për këpucë
as ato me gozhda
as ato me gishta jashtë
rrugën e baj zdathtë
s'kam nevojë për orët
as ato me numër të vetmuem
as ato me dy numra bashkë
koha më kërkon të pakohë.
Due me ikë
më len me ikë
s'kam nevojë me kenë e bukur
as me flokë të krehun
as me buzët si drandofil shkrue
e mrekullueshmja rri strukë
në pikat e shiut që lehtë a fort më rrahin ftyrën
m'i mbyllin sytë mos me pà ma andej
e prap m'i çelin si sythe pranvere
në cepin e rrugës tjetër.
Edhe nëse ti e thur nji andërr me më marrë në krahë
edhe nëse buzët pranë teje dojnë me ndejtë
edhe nëse yjet dishrojmë me i numërue bashkë
hanën me e pikturue në nji pëllambë
detin me e marrë me të mirë në dashni
prapë due me ikë
s'ke se si mos me më lanë me ikë
jam bimë, rranjët i ngul në rrugët që zgjanohen
e marr frymë aty ku mallet janë vargje kangësh
e jetën e ushqej me bija që rrinë ngjitë me diellin.

***

Kam me të mbetë në qafë kam me të mbetë
nëse m'len ti veç nji ditë, nëse s'më le veç nji sekondë dritë
kur duert e mia kanë me u tërheqë prej kulmit tand
kam me i marrë me vedi aromat
të flokëve, të lëkurës së qafës, të shpatullave
të lodhjes, të viteve që i ke rreshtue pa i vue rè
kam me i marrë me vedi tingujt
të gjakut ndër deje që ushqen muret e brishtë
të zemrës që hidhet, që dridhet ma shumë se fijet e flokut në erë.
Kam me të mbetë në qafë kam me të mbetë
pa i marrë atë çka due s'kam për t'ikë
e kur të vijnë orët ku s'kam nga t'i çoj hapat jashtë shpisë
aromë e tinguj kam me i lëshue
e kam me e ditë fort mirë që diku këtu afër ke me kenë veç ti.

***

'J'ai faim' e kam shkruejtë me shkronja të vogla, të zeza
kartuçi më rrin te kambët, dora e përkëdhel kadalë
jam ulë në shesh në avenue Fox, ku thonë se jetojnë të lumtunit
ku thonë që kalojnë dëshirat e plotësueme e shatërvani merr ngjyrë të kuqe
i kam zanë vendin lypsit të vjetër në rrugën e mallit
ai mbramë e gjeti racionin e vet, nji udhëtim falas drejt çmalljes
drejt shplodhjes së synit, drejt qetimit të shpirtit
duket se ende s'ka mbërritë për me më shkrue çka gjeti n'ato anë
n'ato dyer për të cilat ishte aq i untë, n'ato dritare që i pikturonte n'ajër përditë
nuk më ka shkrue a i gjeti zogjtë që e zgjonin nadjeve
lulet që nana kishte mbjellë çdo ditëlindje fmish.
Sa i pashpirt je o shoku jem, ti po i ushqen mungesat
unë çka t'i baj mallit tem
ma ngre dorën për me u tregue tanve 'que j'ai faim'
's'il vous plait' nji rrugë për te pafajsia
do e paguej, me kujtimet ma të mira do e paguej
me lule që çelin edhe në dimën
me buzëqeshje, me shkelje syni, me puthjen e parë në bahçe
me diellin që pjek shpindën e ujnave që rrjedhin pa prà
me qytet që nuk flen deri sa t'i shkruejë kangët për varza
me duert e palodhuna të nanës që më rregullon flokët para se me shkue në shkollë
me nji vallëzim babet në krahët e të cilit edhe muzika rri ngrohtë
me nji lojë me motrën, me nji vrapim nëpër bar me vllanë
me fluturimet ndër rrugica me biçikletën e të dashtunit
me andrrat për me pasë shumë fmi
me dëshirën për me u ba nji grue e mirë.
Ah moj zojë, mos m'i len njizet cent në dorë, s'due me hangër
s'kam untë për bukën, e ndava me rriska te shpija
vajzat po shofin andrrat e veta, u gëzohen atyne
si hana që flen e qetë në gjethet lojcake në pemë
nji rrugë due, nji rrugë me kthim
me u çmallë, me i ndërtue ditët, me i dashtë njerzit sa kujtimet.

***

Dhurata shtërngon në duer biletën e autobusit
po ik larg prej ditëve të saj të vogla
ka braktisë shpinë e vjetër, atje ku mungonin shpesh ftyrat e nanave
ose nuk vinin kurrë, edhe nëse i përmbysje verat e dimnat 
ku duert e zanat netëve në sallat e mëdha thirrsnin emna
e andrrat kalonin në majë të gishtave pa u ndalë askund
as në letrat e bardha mbetë nën jastekë, gati me u shkrue me mall për dikë
për atë dikë që i dha jetës imazhe, por në fund mbet askushi
e postieri shpërndante vetëm bukë, me mbajtë gjumin gjallë.
Ajo sonte i ka këpucët e vogla, po zemrën e madhe
me nji copë letër, me numër udhëtimi e karrigie asht nisë
nisë në nji rrugë që s'e njef, por e di që atje, te stacioni ka për të kërkue
dashnitë e mëdha, nji diell ma të madh, nji hanë krejt për andrra
nji det për buzët e thame, nji stinë për dëshirat e pathanuna
nji ftyrë të vogël, jo ma imazh, jo diçka që bahet flu ndër gishta
nji ftyrë ku me kalue me andje mungesën e gjatë e me u knaqë
si dikur ndër kuklla, si dikur ndër përralla, kur princi e princessha ndeznin zjerm
për me mbajtë ngrohtë sallat mbushë me virrma.
Ajo sonte e ka fustanin e vogël, por flokët i ka të gjatë
ia mbulojnë gjoksin e zbuluem, trupin e dëshiruem,
drita e stacionit bie në të kuqen e faqeve ashtu si shiu në valixhen plot
aty ruen diejt e vegjël, hanat përgjysë, retë e mbyllta
të qeshunat e trishta të moshatarëve të harruem në nji cep
përpjekjet me fluturue me gjethet e vjeshtës prej mureve të shpisë
por nji vaj i vjetër ia fshin orën e nisjes, vendin e uljes, dëshirën e ikjes.
Autobusi ka ardhë, Dhurata shef rrugë të gjana aty, fustane të bukur
këpucë për kambën e saj, lule për gjoks, s'i dihet ndoshta edhe nji nanë
nji babë, nji dashni që e trazon në gjumë
po dhimba për vendin e saj të vogël mes rraqeve të kujtimeve të fminisë
ia kap valixhen e randë dhe e kthen rrëshqanë. Rrëshqana shtërngon vedin me dhambë.
Dhurata sonte i ka këpucët e mëdha, fustanin e gjanë
e nji violinë e vogël, në qosh të rrugës gërvisht me tingull kthimin e saj.

***

Jeta shtrin flokët në pasqyrën e nanës së vet
i kishte harrue të dyja në kujtime vajzënie, i ka hapë me pyetë, me ditë
e bukuria ia zgjon të pafajshëm diellin nadjes, në ballë, në sy e gushë
gishtat lodrojnë me rrezet aty këtu, jo s'asht lojë, po lëshojnë prej flokëve terrin 
s'ishte terr nate, se netët të bajnë me u marrue edhe me nji cep hane
ishte terr asgjaje, me duer të forta, duer të trishta, duer që po e humbisnin Jetën pak e nga pak
ia shtërgonin gërshetin, si kapiten i anijes mbetë vetëm në mbytjen e fundit.
Jeta dikur i ka dashtë ato duer, për to e shkroi dashninë nëpër mure
i dha puthjet pa pritë stinën me u ngrohë, tuej e ditë se deti flen ma mirë ndër to
tuej e ditë se duert janë aty për me luejtë simfoni të gëzueshme
ia tregoi tana qoshet e vedit, edhe atë të voglën krejt, ku fshihej e trembun nji tjetër Jetë
ajo që kishte pasë dashtë me kenë, ajo për të cilën kishte andrrue me kenë.
E duert grabitqare e morën Jetën, si tokën e butë e të kuqe
për me prodhue nji vazo, vazo ku me ndjetë do lule
lule të asnji stine, lule të vizatueme keq, lule të shtypuna për dreq
për me e zbukurue kështu mërzinë e tyne
e ditës iu fik drita, përherë e ma shumë, përherë e ma gjatë.
Jeta po shtrin flokët, nën za ka nji kangë
terri ka frikë prej bukurisë, prej flokëve të lëshueme n'ajri
prej trupit aromë katër stinësh, lëkurë rreshkë në ma të madhin diell
kërkon nji vazo për ditën, veç vazo, të vogël krejt
Jetën e ka humbë, ajo asht e lumtun me buzëqeshjen e vet.

***

Bora asht tuej pritë, në heshtjen e shtrime si me dorë në çati
i premtoi me i dhanë sot nji drandofil
të bardhë, njisoj si lëkura e saj
stërpikë me lejla në tre petale, njisoj si i ftofti i pritjes
i tha se lulja, kryeneçe që në rranjë, ka edhe gjethe
të gjelbërta si fushat ku i ka shëtitë sytë
i tregoi se n'aromë ka me ndje atë që s'e ka ditë
jetën, t'vërtetën shtërngue mbi njena tjetrën tanë dashni.
Po Bora mërdhet, po e thërrasin nën za kujtimet që ia rritën atë shtat
dora i asht ba nji grumbull gishtash blu
duhet dhe e ndez nji zjerm në gjoks, vatër e varfën, po kurrë s'e ka braktis
e nji e qeshun i shkëputet prej hejve dhe ia ban flakë ftyrën
e i fryn ajrit me e ngrohë, me ia ngrohë kohën këtij vendi
me ia shkri fjalët e ftohta diellit, që i ka harrue rrezet për njerinë
për bahçet, për saksitë, për duert e buta të kopshtares
për me i çelë ma shpejt zemrën, me lule me luejtë me gazmendin e tyne
për me e veshë nji stinë, nuse me të veshë pranverë
për me iu gëzue nji jetë të re që në prehën e zbukuron si drandofil
këtë askush s'e ka ditë, veç pritjes së Borës për pak dashni.

***

Drita ka lindë n'orën e grave
grave që u peshon nji gur në gjoks
gjoks i frymë me fjalë fmish e me epikë
epikë e ngritun për mure të trashë të luftnave
luftnave që ma shumë iu kënduen se sa u fituen
fituen tradhëtarët me historinë e shkrueme me gërmat e tyne
e tyne fjala, e tyne forca, e tyne e ardhmja, e viktimat i kanë ngri.
Edhe Drita asht tuej ngri, njisoj si hini i heroinave të heshtuna
heshtja e tyne thuri kangë për luftëtarët që tringëllonin armën
e harroi me tingëllue nji za për ato që u kujdesën për farën e tokës
po ka ende ditë, ka gjithmonë shpresë kur syni din me pà
ngadalë, në vedin e vet, Drita gërvisht,
skalit orët e saj, si duhet me kenë, jo se si duhet të ishin
koha e lindjes s'kapet ma, koha e lodhjes së kryetit më nji anë kaloi
hanë e re, diell ndrin me shkëlqimin e buzëqeshjeve të grave
të tana bashkë janë në nji, ndërsa orët ngrihen, gurë për mbi gurë
jo në gjoks ma, por me duer, jastëkët e lagun me lot shprishen lehtë me nji frymë
harresa në qoshen e festës, përbuzja për flokët e saj të gjatë
prekja e fyemjes në dhomat kur dritat fiken nga tradhëtarët
shërohen me pamjen e saj në pasqyrë
'sa të bukura po i ban orët e tueja Dritë'.

***

Vjollca asht atje, e bukur si dje, e bukur si përditë
e di që shpejt ka me u shëmtue, djepin kanë me ia thye në dysh
prandaj mbledh me duer lëndinën e kujtimeve afër shpisë
nadja e gjeti përkulë mbi dashnitë e saj të voglisë
e tash po prendon, por në prehnin e saj ka ende vend
pak ma andej merr pak erë, shirok, murla, tallaz liqeni, trazimë lumi, fllad deti
zor me i lidhë në nji, me i mbajtë urtë tuej i folë butë
flokët e saj të kuq nxihen prej natës, i duhet me ikë, erdh ora
njerzit e presin në dasmën që s'e desht, në vellon që i rri i keq
gëzimi i buzëve e ka braktisë, s'kthehet ma, i çoi letër, pa nji buzëqeshje
e ulet randë në tokë, shpindën e ka të plasun, prej aty dalin afshe
kujton lulet që iu banen shoqe atëherë kur i mbolli
duhet me i marrë me ujitjen e fundit përsipër
aty afër zemrës me i ngulë, nji e nga nji, dhé ma të bukur s'ka
kalbja e tyne i randon, e lëshon kujtimet me zhurmë dhe bahet lule.
Kangët e nuses u shurdhuen, fustani i bardhë fluturoi si mjellmë, ka jehohë atje jashtë
loti vrapon ma shpejt se kamba e mbërrin në prag të tokës
atje ku Vjollca ishte vetëm dje e sot s'asht ma.
Këte pranverë lulet veç të kuqes kanë me pasë edhe shpirt
dashtë i madhi diell me ua tregue rrugën ndonji dashnoreje a dashnori
për me kalue në këte fushë e me i këputë, me ua ndje aromën
e me i dhurue dashnisë pak Vjollcë, pak kunorë grueje
ajo që ishte e bukur dje, ka me kenë e bukur nji jetë.

***

Diellza ka flokë të verdhë
si rrezet e jetës kur shtrihen në grunë
të butë si dora e fmisë që të kalon në ftyrë nadjeve
ka banue në pallatin përballë, por tash s'di me kërcitë
iu gjakosën pëllambët tuej kërkue në vedi, me vedi
e harroi se dera asht aty për te, me trokitë, me u hapë
i janë mpi kambët, nuk di me ecë, nuk di nga shkon
deti që ka përpara asht i errët, i zi qull, as peshkatari s'guxon me iu afrue
në veshë i ushtojnë fjalë, t'ambla, e vetmja dashni e mbetun në 'to
'eja Diellzë, nji pjatë ka edhe për ty'
diku, në cep të synit duket drita e shpisë
e nën të tuej shpresue, nana
mbështetë kryet në krahë, atje në tavolinën e kuzhinës
e pret, n'andrra, edhe ajo lodhet tuej pritë
e s'e do asnji andërr me përcjellje
në gjoks ndjen shijen e duerve që e rritën
i gufojnë dëshira me e thà ujin e krypun
e me e kapë fijen e fundit e dritës, me e kapë pa u fikë nanën
don duvakun e saj si mbulesë për me e ngrohë
don tavolinën e shtrueme prej mallit të babës
por deti asht aq i madh, s'ka as varkë për me u përkundë
në gjumë me fjetë, në gjumë me u harrue
në gjumë me u kujtue se në shpi ka zbarkue
si detare e vetmueme, e dishrueme,
për me e zgjue nga gjumi atë grue, nji qind vjet tuej e kërkue
nji qind vjet tuej e humbë e nji minutë tuej e gjetë.
Nesër, nesër ka me u ndalë, në derën që e rriti
me pi gotën e tamblit ruejtë veç për te
vetmia ka me u zhdukë, njisoj si errsina në të madhin det
e ka me u dukë ma e bukur në rrezet që lëshojnë sytë e nanës së vet.