Entela Tabaku: Pranvera e çelun tanё dashni nё poezi

1.shёtitje buzё lumit

sa herë kam shëtitë kështu

buzë këtij lumi

kam pritë me iu shkri akujt

dhe ia kam ndjekë rrugën

kam luejtë me fëmijët

jam puthë

jam ulë dhe kam lagë kambët

jam përkulë me ia dallue fundin e errët

i jam afrue rosave të egra

(me xhepat mbushë me bukë)

dhe i kam trembë

pa dashje

ato dhe pleqtë

që u druhen të huejve

kam ecë

kam ecë

dhe ia kam mbërritë derdhjen

ia kam gjetë vendet ma të bukura

i kam shenjue me zambakë ujit

dhe jam kthye gjithmonë

të njëjtës udhë

përpjetë

kam mbledhë

çka ka mbetë

dhe rrjedh

rrjedh gjithmonë

një lum tjetër

përbri

2. ky diell marsi

ky diell marsi asht ndryshe 

nuk shndrit si e ka zakon

i bukur dhe i pabesё

pёr qejf tё vet

i mёsuem me mё ngrohё

kur t’i teket vetё

i mёsuem unё me i zgjatё duert

e me ia mbajtё fytyrёn

tё kthyeme kёndej

ky diell marsi asht ndryshe

gjithkund mё ndjek

më përkëdhelet në shpinë

i malluem

përmbi teshat e trasha të dimnit

mundohet me ma diftu

praninё:

zgaqu moj

erdha unë!

po unё shkoj e lodhun

ditёt e ftohta më mbajnё të mbёrthyeme

në ngërç

3. pёrsiatje nё dritaren e katit tё pestё

ba me e marrë një thikë të vogël

të mprehtё

dhe me e ça lëvoren e kёsaj peme

a kullon lang?

a ka sythe të fjetun?

apo ka vdekё

u dorёzu pa e kuptu as vetё

në ngricën e fundit

dhe tash rrin e fryn kot

me degë të thame

prag i trishtё i peisazhit tem?

nё qoftё gjallё

atёherё kam ҫka pres:

pёllambёt e gjana te gjetheve

kur ma mbёrrijne gёzueshёm dritaren

me grushtet mbushё me lang tё athёt

qё me deh si venё

po nё pastё shterru

atёherё mё gёrset xhamash kot

me degë të thame

parvaz i ithtë i pritjes teme

me ia ça lёvoren

me thike

me brisk

me biçak

A kullojnё pemёt

gjak?

4. e vёshtirё dhe e lehtё

asht e vёshtirё me e kuptu

urrejtjen

e vёshtirё me ia ndjekё fillin

me ia gjetё atё burimin

e mefshtё

gulfues

shkatёrrues

qё e mban gjallё

qё e ushqen me terr

qё ia fryn mushkeritё

nё frymёmarrje me kande

e veshtirё me ia shkoqitё kangёn

fjalet qё ia bymejnё padrejtesinё

qe ia pasqyrojnё njё vedi tё pёrsosun

me tё drejtёn sovrane

me u hakmarrё

a me sundu

mendjet e dobta

e trupat e mbrapshtё

tё mbrapshtё

tё dobёt

asht e lehtё me ia ndi

vlimin pёrcёllues nё gjak

derdhjen e fuqishme qё t'i mbush

duert

me armё

andrrat

me lavdi

e jeten

me forcё

Mendje e fortё

Trup i fortё

sa e lehtё asht

me e lanё me tё marrё me vedi

barkё drunit

mbi llavё!

5. burrat e jetës së tyne

ato i duen burrat e jetës së tyne

ma shumë se vedin

për hatrin e tyne durojnë

për hatrin e tyne rropaten

për hatrin e tyne mundohen

bijtë i mbajnë në ballë

si kunorë mbretnore

bashkëshortët i ngarkojnë mbi shpinë

si barrë e druve të dimnit

baballarët i adhurojnë në gjunjë

si perëndi

ato i urrejnë burrat e jetës së tyne

ma shume se vedin

për fajin e tyne durojnë

për fajin e tyne rropaten

për fajin e tyne mundohen

bijtë u majmen me qofte të yndyrshme

mbretën të mbetun pa mbretni

bashkëshortët u vonohen klubesh

kur s'bahen dru me rakinë e shtëpisë

baballarët u pikëllohen mbas shporetit

të pafuqishëm me iu ba perëndi

të mirat e mija

me ua qёmtu burrat prej krenave

si morrat fёmijёve

6. drekё me teme bijё

gishtat e tuej tё hollё qё mbajnё pirunin

dikur shtrёngonin gjinin tem

lёvizjet e tyne ende mё kujtojnё

prekje tё kahershme

kaҫurrelat qё t’i hijeshojnё 12 vjetёt

nuk ma fshehin prej syve

kryetin e vogёl tё ngjeshun unshёm

nё mu

dhe zani

zani asht po ai

trupit m’i flet

fill e nё palcё

gishtat e hollё qё i lёviz papushim

zgjatim i gishtave tё mi

krejt tё rinj

kaҫurrelat qё tё kёndojnё supesh

dashuri e flokёve tё mi

me pёrshndritjet e arit

dhe zani

thirrja e fёmijnisё teme

me timbrin tand

ti

unё

ti

ti

7.  POEZI NE TRE KOHE

I. Koha e Parё

(Allegro un poco maestoso)

kjo kohё ёshtё koha ime

me qerpikёt e mij e rreh ҫastin

nё frymёmarrjen time e mat jetёn

pёr mua e ҫel ditёn

tek unё e pёrkund natёn

ka qelizat e mitrёs time

pёrtypet me fjalёt e mia

rrudhet me bishtat e syve tё mi

mundon si mungesa ime

mё ka mua nё qiellzё

nё kapёrdimje mё ruan mos t’i shkrihem

mё ka mua nё shputat e kёmbёve

nё ecje mё ruan mos t’i shtypem

kjo kohё ёshtё koha e ime

filloi me mua

dhe do tё mbarojё

po ashtu

II. Koha e dytё

(andante espressivo)

ajo ishte koha jeme por unё nuk e dija

shkoja me kohёn tё ndezun nё kandilё me vajguri

i varja ndёr degё pemёsh vargje vargje

dritё e bёja pyllin me kohёn teme dhe kaloja

mbas meje kandilёt i rrёzonte era

pemёt u kapshin flakё dhe digjeshin pishё,

pyje, pyje, pyje tё djegun me trungje tё zeza shkrumb

shkoja me kohёn e mbyllun nё bucela uji

i varja ndёr dege pemёsh tё djeguna vargje vargje

det e bёja djegien me kohёn teme dhe kaloja

dhe ndizja kandilё tё rinj nё kupa tё reja

kohёn e mbyllja nё flakёn e tjerёve

pishё pishё u digjshin pemёt e mija

edhe ajo ishte koha jeme

po unё nuk e dija

III.Koha e tretё

 (allegro precipitato)

koha

tё vesh

herё si fustan

herё si pizhame

e herё krejt lakuriq

tё lёshon

nё duert e tij

mandej

njё ditё

natё

mbaron

dyshemja mbushё

me fustane

pizhame

e duert e tij

me lёkurёn

tande

8. hana mёrdhet sonte

hana mёrdhet sonte

unё dal nё ballkon me mbledhё teshat

e ajo mё futet shpejt nёn flokё

mё rrёshqet nё shpinё

dhe ma rrokullis mishin

kokrra kokrra

ik moj i them

se unё mezi ngrohu vedin

por ajo s’flet

veҫ mёrdhet

mё struket nёn flokё

teposhtё nё shpinё

kokrriza hane

nёpёr trup

Mos e len hanёn jashtё sonte!

9.unё jam njeri

unё jam njeri 

mishin e kam kufi

dhemb kur mё lind

vdes kur mё plak

vuetjen e kam prej kocke

dheu s'e tret

por palcёn e than

dёshirat mё rriten si thonjtё

i brej me dhambё

i pres me gёrshanё

fati mё ndjek si hije

mё gjen nё diell

mё humb nё gri

unё jam njeri

pa ҫader

nё shi

10.VARIACIONE MBI "A E DI ATЁ NDJESINЁ E NJЁ JETE TJETЁR"?

I.

A e di atё ndjesinё e njё jete tjetёr?

Se ishim statuja mermeri.

Se na gdhendi njё skulptor i lashtё

nga i njёjti shkёmb i bardhё,

shekuj dhe shekuj sy mё sy

 mbi tё njёjtin piedestal?

Se ra njё tёrmet i madh.

 Se koha na mbuloi me dhé, me qytete tё  reja,

dorё mё dorё pёrmes territ tё harresёs,

nё heshtjen e fatit tё pёrbashkёt?

Se na gjetёn njё ditё.

Se na e zbuluan bukurinё por jo afrinё

ashtu me piedestal tё tretur,

parakrahё tё thyer

e shikim tё pёrhumbur

nё turmat e njerёzve qё na parakalonin ҫdo ditё?

A e di atё ndjesinё e njё jete tjetёr.

Njё muzeu tjetёr.

II.

 A e di atё  ndjesinё e njё jete tjetёr?

  Se ishim mjellma.

  Se shtegtonim larg,

  pushonim nё liqene, nё fusha,

  pёrqafё?

  Se ishim elefantё.

  Se marshonim gjatё

  tundnim botёn me hapa tё rёndё

   tё lidhur feҫkё pёr bisht?

  Se ishim  peshkaqenё.

  Se notonim pёrbri,

  oqeanin e pergjaknim duke shqyer

  e ushqyer bashkё?

  A e di atё ndjesinё e njё jete tjetёr.

  Njё qenie tjetёr.

 III.

 A e di atё ndjesinё e njё jete tjetёr?

 Se jemi njohur fёmijё.

Se ti u fryje gjunjve tё mij tё gjakosur

 kur rrёzohesha nga kumbulla,

 unё tё mbaja me hatёr

 e ta hidhja topin vetёm ty?

 Se jemi njohur tё rinj.

 Se ti vrapoje mbas meje nё det

 e mё puthje,

 unё tё prisja mbas provimeve

 e tё puthja?

 Se jemi njohur tё rritur.

 Se ndёrtonim shtёpi pa tavan

tё hynte drita nё plasat e ҫatisё,

se shiu na i pёrmbyte ёndёrrat

 po ne njёsoj i gёzoheshim diellit?

 Se jemi njohur pleq.

Se ti mё mbaje pёrdore

 nё bankat e parkut,

 unё jepja frymё ngadalё

buzёqeshur nё frymёn tёnde?

 A e di atё ndjesinё e njё jete tjetёr.

 Njё vdekjeje tjetёr.

 Tani?

11. me ikё asht andёrr rinore

me ikё asht andёrr rinore

me ikё prej shkollet

prej shtёpiet

prej vendit

veҫ me ikё

aty ku jeta asht e ndёrtueme

pёr masё tё ikjes sё lumtun

me rranjё flatruese

qё ushqehen me ajёr

me dritё

me liri

unё s’jam ma e re

shkoj me xhepat mbushё

me dhé

12. ka me u ngrohё koha

ka me u ngrohё koha e kam me ecё prapё zbathё

kam me e ndi dheun nen shputa

kam me e ndi si i ban vend thembrёs teme kryeneҫe

nё gropa tё vogla ka me u gropu

kam me e ndi si shtyhet pёrpara i shkriftё

me ma mbushe harkun e zbrazёt

nё kodra tё vogla ka me u kodru

kam me e ndi si mbёshtetet mandej

aty ku kamba jeme merr vrull

nё sheshe tё vogla ka me u sheshu

kam me e ndi si lёshohet

gishtave tё lodhun shollave tё forta

nё gicilime tё vogla ke me u harru

13. mjedёr

e kam grushtin plot

me mjedёr

e ke harru

mjedёr?

atё manaferrёn e kuqe

qё rrin nё shkurre si puthje

e dёshirueme nё jerm

atё frutin e butё

qё i jepet gishtave tuej si lёpimje

e ngjyeme nё gjak

atё lёmshin e vogёl

qё ta pёrmbyt gojёn si venё

e kullueme nё dёshirё?

e kam gojёn plot me mjedёr

shija mё kapet pёr qiellzё

e mbahet fort

e s’mё lёshon

se veҫ shpreson

nё kapёrdimje

nё ikje

nё lamtumirё

andrron

edhe njё grusht

me mjedёr

14. vdekja ka shijen e detit sot

vdekja ka shijen e detit sot

ka shije tё krypun

ndёr tё gjallё

vdekja gjallon sot

ndёr tё mbytun

nё lot

15. faltore e dashurisё

faltoret e dashurisё janё shumё

unё hyj e dal

e falem e lutem

nё gjunjё e nё kambё

e kujdesem

i mbaj pastёr dhe me rregull

e ndez llampa me voj

e qirinj

e pisha

e zjarre

e digjem pёr to

e bahem njё me faltoret e mija

se unё pa to

s’jam veҫse njё erё qё fryn

nё Saturn

po ti

faltorja jeme e parё

shndrit natё e ditё vetёvetiu

ti ende me dorёn e vogёl tё zgjatun

drejt mejet

mbas mejet

ti ende katёr vjeҫ nё veshёt e mij

“Tel, Tel,

kur kthehesh?”

16.kur malli plas

kur malli plas

ndёr duer

zgjatet e kapet

pёr ty

nё fyt

ta merr

frymёn

e tjerr

shtёllunga shtёllunga

e tёhollon

fije fije

e mbledh

lamshe lamshe

e ty tё duhet me jetu

me frymё tё punueme

me dorё

17.TERR E DRITЁ

I. terr

nesër kthen

qysh tash po e vrasin terrin qoshet

nata e fundit që shtriqet

hapet

si në gjanë e vet

pa pyetë sa mpin

sa tremb

sa shtyp

iso dhimbjesh të mbledhuna kupolë

nata e fundit që e vërvit fustanellën e zezë

si nё dasёm tё vet

a e ndien si era nuk ia fryn njësoj kindet

si asht randue

plandosë

se nesër kthen

qysh tash e kam nxjerrë dajren

gati jam

për vallen e dritës

II. zbardh

ai çasti para se me hapё sytё

 dyshimi

 mёdyshja

 gjumi puth ende

 mbas qafet

 nata me krahё tё shtrёnguem

 mbas ditёs

“mos mё lёsho!”

e dita hedh shqelma nё brinjё

me u çliru

 mbledhё kruspull

 prej dhimbjes

 a pёrqafimit

 andrra pёshpёrit mallin nё vesh

 drita thёrret nё emёn

 asht dhe nuk asht

 varё pёr njё rrahje qepallet

 ai çast copёtues

 me fjetё me sy hapё

III. erret

mbramjet janё mёngjese

 tё humbuna

 njё herё e pёrgjithmonё

mblidhen nyjё

nё fyt

 e pikёllojnё

netёt mandej

 netёt janё balsam

 pikёllimi shtrihet

 pajtohet me terrin

 mbas qafet

 dhe zbardhet prapё

mёngjeset janё mbramje

 qё tё puthin

 nё fyt

 e llastojnё

ditёt mandej

 ditёt harrojnё

puthjet kapёrdihen

 shkrihen me dritёn

 mbas qafet

 dhe erret prapё

dhe mbramjet pa ty

 nuk bahen kurrё

natё

IV. dritё!

s’ka natё sonte

s’ka

nё njё anё tё qiellit

rrin varё pёr dy rreze

dielli

kolovitet pёrgjatё horizontit

hareshёm

deri kёtu i ndihet e qeshuna

"e jemja

e jemja

asht nata"

nё anёn tjetёr tё qiellit

ka kapё kryet nё grushta yjesh

hana

"i jemi

i jemi

asht terri"

s’ka natё sonte

s’ka

18. KUR DI DHE NDIEJ

I.

mjafton një afsh i ngrohtë

pranveretqë vjen prej kah s’e di

i çuem peshë prej një arome

të njohun

dhe gjithshka që di

a besoj se e di

bahet avull

mjegull e dendun

veç një dritë e vetme larg

një far

më ban dritë me mbërritë

me ikë

ku s’e di

veç me u shtri

me fjetë

me pushu

dhe nisem

edhe pse e di

se nuk e di

pse unë asgja nuk di

kur nDIej

II.

tash e di

asgja nuk asht ashtu siҫ duket

ajo qё duket

zhduket

dukja t’i vesh bebёzat me mjegull

ia nis qosheve si katarakt

mandej t’i sulmon ninёzat

dhe botёn ta ban

tё zhdukshme

por tash e di

tash s’ia kam besёn

as syve tё mi

III.

tash e di

ajo qё dihet

s’ndihet

dija t’i vesh ndijimet me lёmyshk

ia nis qosheve si plogёshti

mandej t’i myk mbresat

dhe botёn ta ban

tё pandijshme

tash e di

tash s’ia kam besёn

as asaj qё ndiej

19. tё vёrtetat

tё vёrtetat

sa janё foshnjё

i pёrkundim

ua ndёrrojmё pelenat

i shёtisim krenarё

nё karrocё

te qarat na lёnё pa gjumё natёn

por nё mёngjes gjithshka ёshtё harruar

se janё tonat

ua puthim ballin

dhe i ҫojmё nё shkollё

mёsojnё tё numёrojnё

tё shpjegojnё

tё zbukurojnё

dhe rriten

njё ditё trokasin nё derё

dorё pёr dorё me njё dashuri tё ёmbёl

bёjnё valixhet dhe nisen

pёr tё njohur veten

jeta i pjek

i rreh

i lodh

dhe kthehen

nё karrige me rrota i shёtisim

nё kёrkim tё njё rreze dielli

t’ua ngrohё

fytyrat e drobitura

rrenash

tonat

20. pёrballё

me qёndru pёrballё teje

asht si me i qёndru pёrballё

njё oqeani

bota ndalet

kundron panoramёn

qielli qё shkruhet deri nё horizont

dallgё qё pёrplasen shkrepash

shkumёzim

zogj detarё qё zhyten me krye

pingul

era qё fryn pareshtё

barka qё mbahen fort

velash tё bardha

toka qё zhduket

dalngadalё

nёn kambёt e mija

21. pёrrallё me sythe pёr Katarinёn

sythi

e plas lёvoren e farёs

nxjerr kryet

bulon

dhe hapet

harliset

nё fidan tё ri

nё pemё me kunorё nё qiell

e rranjё nё atё farёn e dikurshme

qё shkrihet dalngadalё

pёr me mbajtё tё shkriftё

dheun qё pret farёn e re

qё ka me ra nё tokё njё ditё

pёr me u plasё sythit

tё vet

tana farat e nisin rrugёn diku nё majё

si frut i dikujt tjetёr

era mundet me i marrё

por s’kanё krahё me fluturu

ndaj duhet me guxu me ra

pёr me u ҫilё

por unё kam me pritё poshtё

ti me ra butё,

bijё!

22. tёhuejёzim

hapet dera dhe hyn shoqja e zyrës

asht e huej

si unë

por e huej ndryshe

se ka shumë mënyra me qenë i huej

nё dhé tё huej

mundesh pёr shembull me e harru se je i huej

me e rrejtё vedin se je njёsoj

mundesh edhe me u gёzu se je i huej

me luejtё me vedin se je ma i mirё

mundesh edhe me e qa me lot qё je i huej

me e qorru vedin se je i humbun

me e rrejtё vedin asht lojё tё huejsh qorrё

me luejtё me vedin asht qorrim tё huejsh rrencakё

me e qorru vedin asht rrenё tё huejsh lojcakё

por vedi dhe i huej

janё dy variabla qё s’ndryshojnё

as nё rrenё

as nё lojё

as nё terr qorr

ajo asht e huej

ajo asht

unë

23. njё dije e lashtё 

kandeve tё ndjenjave

kindeve tё mendimeve

mё rrin

fuqishёm por ndrojtun

njё dije e lashtё

e trashёgueme

brez mbas brezit

kurrё e harrueme

gjithmonё e heshtueme

se edhe unё

njё ditё

nё barkё me rrema

a fluturim me krahё

por ma merr mendja

nё tren a biҫikletё

a ndoshta nё kambё

kam me i mbёrritё

tё shumtit

kund e gjithkund

kend e gjithkend

nёndetёse ndokush?